अशी करा लाडकी बहीण योजनेची KYC मोबाईलवरून घरबसल्या ऑनलाइन

महाराष्ट्र शासनाच्या मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील महिलांना आर्थिक साहाय्य प्रदान करण्यात येत आहे. ही योजना जुलै २०२४ पासून कार्यान्वित झाली असून, लाखो महिलांना दरमहा १५०० रुपयांचा लाभ मिळत आहे. मात्र, योजनेची पारदर्शकता आणि पात्रता सुनिश्चित करण्यासाठी e-KYC प्रक्रिया अनिवार्य करण्यात आली आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण न केल्यास पुढील हप्ते रोखले जाऊ शकतात. या लेखात या प्रक्रियेचे तपशील, पात्रता आणि मार्गदर्शन दिले आहे, जेणेकरून लाभार्थी महिलांना सोयीस्कर होईल. ही प्रक्रिया पूर्णतः online असून, घरबसल्या पूर्ण करता येईल.

योजनेचा उद्देश महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणावर केंद्रित आहे. दरमहा मिळणारे आर्थिक साहाय्य थेट बँक खात्यात जमा होते. मात्र, हे लाभ मिळविण्यासाठी आधार कार्ड बँक खात्याशी link करणे अनिवार्य आहे. अन्यथा, लाभ रोखला जाईल. तसेच, ही योजना फक्त महाराष्ट्रातील रहिवासी महिलांसाठी असून, कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २ लाख ५० हजार रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे. या अटींची पूर्तता करूनच लाभ मिळवता येईल.

e-KYC ची आवश्यकता का आहे?

e-KYC ही एक डिजिटल सुरक्षा प्रक्रिया आहे, ज्याद्वारे शासनाला लाभार्थींची ओळख आणि पात्रता तपासता येते. पूर्वी कागदपत्र आधारित पडताळणी केली जात असे, परंतु आता हे प्रक्रिया digital स्वरूपात आहे. लाडकी बहिण योजनेच्या लाभार्थींना ही प्रक्रिया बंधनकारक करण्यात आली आहे. ज्या महिलांनी ही प्रक्रिया पूर्ण केली नाही, त्यांना पुढील हप्ते मिळणार नाहीत. शासनाने हे पाऊल उचलले आहे कारण काही प्रकरणांमध्ये चुकीची माहिती किंवा डुप्लिकेट अर्ज आढळले आहेत.

ही प्रक्रिया योजनेची पारदर्शकता वाढवते आणि फक्त पात्र लाभार्थींनाच लाभ मिळवून देते. ही प्रक्रिया १८ सप्टेंबर २०२५ पासून सुरू झाली असून, दोन महिन्यांची मुदत देण्यात आली आहे – म्हणजे १८ नोव्हेंबर २०२५ पर्यंत पूर्ण करणे आवश्यक आहे. ही प्रक्रिया मोबाईल किंवा कॉम्प्यूटरद्वारे करता येईल, ज्यामुळे ग्रामीण भागातील महिलांनाही सुविधा उपलब्ध होईल.

लाडकी बहिण योजनेचे पात्रता निकष

या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील मूलभूत निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. प्रथम, लाभार्थी महिला २१ ते ६० वर्षांच्या वयोगटातील असावी. दुसरे, वैवाहिक स्थिती विचारात घेता कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २.५ लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे. तिसरे, महाराष्ट्र राज्याची रहिवासी असणे अनिवार्य आहे. याशिवाय, आधार कार्ड आणि बँक खाते एकमेकांशी जोडलेले असावेत.

आधार कार्ड बँक खात्याशी link नसल्यास तातडीने करा.
उत्पन्न प्रमाणपत्र आणि रहिवासी पुरावा तयार ठेवा.
विधवा किंवा घटस्फोटित महिलांना अतिरिक्त लाभ मिळू शकतात.
एका कुटुंबात फक्त एका महिलेला लाभ मिळतो.

या निकषांची पूर्तता न झाल्यास अर्ज नाकारला जाईल. पात्रता तपासूनच प्रक्रिया पुढे सरका. 1

e-KYC प्रक्रिया: सविस्तर मार्गदर्शन

e-KYC प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी खालील चरणांचे अनुसरण करा. ही प्रक्रिया शासनाच्या अधिकृत portal वर उपलब्ध आहे. प्रथम, https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ekyc या वेबसाइटला भेट द्या. ही साइट सुरक्षित असून, आधार आधारित पडताळणी करते. प्रक्रिया सुरू करण्यापूर्वी आधार क्रमांक, त्याशी जोडलेला मोबाईल नंबर आणि बँक खाते लिंक असल्याची खात्री करा. मोबाईल नंबर लिंक नसल्यास आधार केंद्रात अपडेट करा. 2

स्टेप १: ladakibahin.maharashtra.gov.in हे Portal उघडा आणि e-KYC विभाग निवडा. १२-अंकी आधार क्रमांक प्रविष्ट करा आणि captcha कोड भरा.
स्टेप २: “सहमत आहे” पर्याय निवडा आणि “ओटीपी पाठवा” क्लिक करा. आधारशी जोडलेल्या मोबाईलवर OTP येईल;

स्टेप ३: OTP सत्यापनानंतर अतिरिक्त माहिती भरा, जसे पती किंवा वडिलांचा आधार क्रमांक, जात श्रेणी आणि कुटुंबीयांच्या घोषणा (उदा. उत्पन्न मर्यादा, सरकारी नोकरी नसणे). ही माहिती अचूक असावी.
स्टेप ४: सिस्टम बँक खाते आधारशी लिंक आहे का हे तपासेल. नसल्यास सूचना अनुसरून लिंक करा.

स्टेप ५: सर्व माहिती तपासा, सबमिट करा आणि यशस्वी संदेश प्राप्त होईल. एसएमएसद्वारेही सूचना मिळेल; संदर्भ क्रमांक जतन करा.

ही प्रक्रिया प्रत्येक वर्षी पुन्हा करावी लागेल. ऑनलाइन अवघड वाटल्यास CSC केंद्र किंवा अंगणवाडी कार्यकर्त्यांची मदत घ्या; ही सेवा मोफत आहे. OTP गोपनीय ठेवा.

योजनेचे फायदे आणि महत्त्व

ही योजना केवळ आर्थिक मदतीपुरती मर्यादित नसून, महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी आहे. दरमहा मिळणारे १५०० रुपये शिक्षण, आरोग्य किंवा लघु उद्योगांसाठी उपयोगी पडतात. ग्रामीण महिलांच्या आर्थिक स्वातंत्र्यात या योजनेचा मोठा वाटा आहे. अभ्यासानुसार, योजनेच्या अंमलबजावणीमुळे महिलांच्या जीवनमानात सुधारणा झाली आहे.

पात्र महिलांनी तातडीने e-KYC पूर्ण करावी. ही प्रक्रिया वेळ वाचवते आणि इतर शासकीय योजनांसाठीही उपयुक्त ठरते. अडचण आल्यास हेल्पलाइन १८१ वर संपर्क साधा. 5

सामान्य चुका आणि टाळण्याचे उपाय

e-KYC करताना काही सामान्य चुका होतात, जसे आधार आणि बँक तपशीलांमधील विसंगती. त्यामुळे आधी हे तपासा. इंटरनेट कनेक्शन स्थिर असावे, अन्यथा OTP येणार नाही. बनावट वेबसाइट्स टाळा आणि फक्त अधिकृत portal वापरा.